با توجه به گسترش روزافزون بیماری‌های غیرواگیر در دنیا، سازمان جهانی بهداشت در راستای اجرا و پیاده‌سازی مناسب نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر برای دسترسی به اطلاعات معتبر و قابل مقایسه از این عوامل خطر عمده، رویکرد گام‌به‌گام (STEPs) مراقبت عوامل خطر این بیماری‌ها را ابداع کرده است که این پیمایش، در همین راستا به اجرا درمی‌آید. رويكرد گام‌به‌گام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر سازمان جهاني بهداشت داراي سه سطح گردآوري اطلاعات است كــه سه گام اجرایــی آن دربرگیرنده پرسشــگري بــا پرسشــنامه، تكميــل اطلاعــات بــا ســنجش‌هاي جســمي و سنجش‌های آزمايشگاهي است.
- گام اول_ پرسشــگري بــا پرسشــنامه: مصرف دخانيات، رژيم غذايي، فعاليت بدني، سابقه فشارخون بالا و ديابت و ساير مواردي نظير استفاده از کمربند ایمنی سرنشين جلو و پوشش بیمه سلامت؛
- گام دوم_سنجش‌های جسماني: فشارخون، نمايه توده بدن و محيط دور كمر؛
- گام سوم_سنجش‌های آزمايشگاهي: شامل قند خون ناشتا و چربی‌های خون.
برنامــه مراقبــت عوامــل خطــر بيماري‌هــاي غیر واگیر جمهـوري اسـلامي ايـران پـس از قریب بـه دو سـال مطالعــه و آزمــون، ظرفيت‌ســازي و جلــب حمايــت همه‌جانبــه در ســال 1383 و با همّت دانشــگاه‌ها/ دانشــكده‌هاي علــوم پزشــكي كشــور شــكل اجرايــي بــه خــود گرفــت. در ايــن برنامـه ضمـن اسـتفاده از رويكـرد گام‌به‌گام ذکر شده در خصــوص مراقبــت عوامــل خطــر بيماري‌هــاي غیر واگیر، الزامـات، دانـش و شـرايط بومـي و ملـي نيـز لحـاظ شــد. هدف اصلي مراقبت عوامل خطر بيماري‌هاي غیر واگیر، به‌عنوان يكي از برنامه‌هاي زیرمجموعه مركز مديريت بيماري‌هاي غیر واگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، استقرار و ارتقاي برنامه مراقبت عوامل خطر، در چارچوب یک رويكرد ادغام يافته، نظام‌مند و پيوسته، در جهت گردآوري، تحليل و انتشار اطلاعات است تا از رهگذر فراهم‌آوری دانش بومي مورد نیاز براي طراحي، اجرا و ارزيابي مداخلات پيشگيرانه فردي و جمعيتي بر عوامل خطر بيماري‌هاي غیرواگیر و سياست‌گذاري در اين حيطه، نقش مؤثري در مديريت بيماري‌هاي غیر واگیر ايفا نمايد. هشت دوره نظام پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر با الگوی گام‌به‌گام (STEPs) در سال‌های 1383، 1385، 1386، 1387، 1388، 1390، 1395 و1400 در ایران انجام شده است. اطلاعات دو گام ابتدايي (پرسشــگري بــا پرسشــنامه و سنجش‌های جسماني) در تمام دوره‌های بررسی این مطالعه در كشور، گردآوري شد و سنجش آزمايشگاهي برحسب نياز با فواصل 3 ساله موردسنجش قرار گرفته است. جدیدترین دوره پیمایش در سال 1400 با رعایت پروتکل های بهداشتی به دلیل همه گیری ویروس کووید -19 و همچنین اضافه کردن سوالاتی درباره ویروس کووید-19 به پرسشنامه، مطالعه از سرگرفته شد. همچنین در این دوره از پیمایش برخی شاخص‌های تکمیلی در سه گام اصلی اضافه گردید.
برای مقایسه پرسشنامه های هفت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.
برای مقایسه پرسشنامه های هشت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.
برای دریافت گزارش ها و مطالب مربوط به پیمایش های انجام شده در سایت سازمان جهانی بهداشت، این صفحه را ملاحظه فرمایید.