مقدمه

انتقال ویروس کرونا از انسان به انسان از طریق سرفه، عطسه و ترشحات بینی و دهان اتفاق می افتد و این ویروس می تواند از فاصله 1 تا 2 متری منتقل شود. راه دیگر انتقال، تماس دست ها با سطوح آلوده و وسایلی است که به طور عمومی و مشترک استفاده می شود. یکی از مکان های عمومی که احتمال انتقال این بیماری در آن ها بسیار زیاد است اماکن متبرکه و زیارتگاه‌ها هستند. سوال این است که برای زیارت اماکن مذهبی در شرایط وجود کرونا، چه تدابیری لازم است اتخاذ شود؟  

شواهد موجود در زمینه پاسخ به سوال 

طبق شواهد موجود و دستورالعمل های منتشر شده توسط سازمان های مختلف، لازم است اقدامات کنترلی و اصول بهداشت فردی و محیطی توسط زائرین و کارکنان اماکن متبرکه رعایت شود. این اصول برای زائرین به شرح زیر است:
-    اگر تب داشتید از حضور در اماکن متبرکه خودداری کنید.
-    حتما از ماسک استفاده کنید.
-    در صورتی که ظرف 24 ساعت گذشته با بیمار مبتلا به کووید-19 در ارتباط بوده اید از حضور در اماکن متبرکه خودداری کنید.
-    در صورتی که ظرف 48 ساعت گذشته علایمی مانند تب، سرفه، تنگی نفس و گلودرد داشته اید از حضور در اماکن متبرکه خودداری کنید.
-    دستهای خود را به طور مکرر بشویید و دستها را به صورت نزنید. 
-    فاصله اجتماعی را به طور کامل رعایت کنید و از دیگران فاصله بگبربد.
-    از بوسیدن و لمس سطوح متبرکه و دیوارها خودداری کنید.
-    از وسایل شخصی برای زیارت و عبادت استفاده کنید.
-    از کیسه نایلونی مشترک برای کفشها استفاده نکنید.
-    کیسه های استفاده شده را بعد از هر بار مصرف دور بیندازید.
-    از استعمال دخانیات خودداری کنید.
-    از آبخوری ها و آب سردکن ها به صورت موقت استفاده نکنید.

نتیجه‌گیری

به دلیل ماهیت این بیماری و جنبه های ناشناخته آن، لازم است هر فرد، شیوه های تعیین شده در پروتکل ها را برای بازگشایی ایمن اماکن عمومی رعایت نماید. علاوه بر شیوه های معمول در مکان های عمومی، هر کدام از اماکن متبرکه با توجه به نیاز و شرایط خاص موجود ممکن است شیوه ها و دستورالعمل های بیشتری را جهت حفظ سلامت و ایمنی کلیه کارکنان، مراجعه کنندگان و زائرین اتخاذ نمایند.

منابع

1. معاونت بهداشت/مرکز سلامت محیط و کار، راهنمای کنترل محیطی برای مقابله با کووید-19 (کرونا ویروس) در  اماکن متبرکه و زیارتگاهها، اسفند ماه 98، http://health.sbmu.ac.ir/index.jsp?siteid=22&fkeyid=&siteid=22&pageid=63966
2. Albetra Government, COVID-19 information : guidance for places of worship (Stage 2), June 9, 2020; https://open.alberta.ca/dataset/2be831dd-d83e-42da-b634-6bc6d5232d1a/resource/18f05bae-e343-4332-8d41-4229e298efef/download/covid-19-relaunch-guidance-places-of-worship-2020-0609.pdf 
3. Alabama public health, GUIDELINES FOR PLACES OF WORSHIP, May 2020; https://www.alabamapublichealth.gov/covid19/assets/cov-sah-worship.pdf
4. Illinois Department of Public Health, COVID-19 Guidance for Places of Worship and Providers of Religious Services, 28 May 2020; http://dph.illinois.gov/covid19/community-guidance/places-worship-guidance