مقدمه

آزمایشات بالینی واکسن کووید-19 نتایج اولیه دلگرم کننده ای را نشان داده اند. مقامات کشورهای مختلف درباره استفاده ملی از واکسن ها به صورت جداگانه تصمیم گیری می کنند و سیاست های نحوه استفاده از واکسن ها در کشورهایشان را بر اساس توصیه های سازمان بهداشت جهانی تدوین می نمایند. حال ممکن است این سوال مطرح شود که آیا تزریق واکسن در کشورهای خارجی در کاهش ابتلای کشور ما اثر دارد؟

شواهد موجود در زمینه پاسخ به سوال 

بیماری همه گیر کووید-19 یک بحران جهانی را در مقیاس گسترده ایجاد کرده است. در حالی که محدودیت ها به کاهش انتشار بیماری کمک می کند، اگر بیماری دوره کمون طولانی داشته باشد یا انتقال بدون علامت داشته باشد، تاثیر این محدودیت ها کاهش می یابد. دانشمندان معتقدند مانند اکثر واکسن های دیگر، واکسن های کووید-19 نیز 100 درصد موثر نخواهند بود. بنابراین ممکن است برخی از افراد واکسینه شده هنوز ویروس کرونا داشته باشند. به طور قطعی مشخص نیست که آیا افراد واکسینه شده باز هم می توانند به بیماری بدون علامت مبتلا شوند و همچنان قادر به انتقال ویروس به دیگران باشند یا نه. با توجه به اینکه یافته های جدید نشان می دهد افراد واکسینه شده ای که به ویروس آلوده می شوند، ویروس کمتری نسبت به افراد واکسینه نشده دارند، بنابراین واکسن  می تواند از گسترش ویروس کرونا جلوگیری کند. نتایج بررسی ها نشان می دهد که حتی اگر افراد واکسینه شده آلوده شوند، ممکن است ویروس کمتری در قطرات تنفسی و آئروسل در محیط آزاد کنند و بنابراین افراد واکسینه شده ممکن است کمتر مسری باشند.  شواهد موجود توانایی ثابت کردن اینکه واکسن های تولید شده به طور کامل از عفونت جلوگیری می کند یا به طور کامل از انتشار ویروس در یک جمعیت می کاهد را ندارد. بنابراین کسانی که واکسینه شده اند ممکن است دارای عفونت بدون علامت بوده و آن را به دیگران که آسیب پذیر هستند منتقل کنند. اگرچه هنوز نتایج کاملی منتشر نشده است، اما آزمایش منظم شرکت کنندگان نشان می دهد که واکسن ممکن است دفعات ابتلا به چنین عفونت هایی را کاهش داده و انتقال نیز تا حدودی ممکن است کاهش یابد.
 مصونیت گله ای به عنوان نتیجه ی مطلوب برنامه های واکسیناسیون در مقیاس گسترده مورد بحث قرار می گیرد. سطح بالای ایمنی ناشی از واکسیناسیون در جمعیت به نفع کسانی است که نمی توانند واکسن دریافت کنند یا به میزان کافی به آن واکنش نشان دهند، مانند افرادی که سیستم ایمنی بدنشان آسیب دیده است. پدیده‎ی مصونیت گله ای در واقع موجب ایمنی در مقابل خود ویروس نمی شود، فقط خطر تماس افراد آسیب پذیر با عامل بیماری زا را کاهش می دهد. مصونیت گله ای زمانی اتفاق 
می افتد که ویروس نتواند گسترش یابد زیرا مرتباً با افرادی که در برابر بیماری محافظت شده اند روبرو می شود. هنگامی که نسبت کافی از جمعیت دیگر مستعد نباشد، انتقال عفونت و رخداد طغیانهای بیماری در آن جمعیت رفته رفته کاهش می یابد. بنابراین واکسیناسیون جمعیت روشی است که به شکل مؤثر می تواند به همه گیری پایان دهد. البته حتی وقتی ایمنی گله ای در بین یک جمعیت به دست آید، بیماری هنوز می تواند در مناطق دیگری که میزان واکسیناسیون پایین است شیوع گسترده ای داشته باشد. بنابراین بدون انجام واکسیناسیون نمی توان انتظار داشت شیوع در یک منطقه به طور کامل از بین برود. 
 

نتیجه‌گیری

اگرچه واکسیناسیون در مقیاس گسترده و با ایجاد مصونیت گله ای می تواند از انتشار ویروس کرونا در بین جمعیت بکاهد و انتقال بیماری را کاهش دهد، ولی به طور دقیق مشخص نیست که تزریق واکسن در یک کشور بتواند میزان ابتلا در کشور دیگری را کاهش دهد. طبق شواهد موجود در حال حاضر، بدون انجام واکسیناسیون نمی توان انتظار داشت شیوع در یک منطقه به طور کامل از بین برود.

منابع

1. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-(covid-19)-vaccines?adgroupsurvey={adgroupsurvey}&gclid=CjwKCAiAz4b_BRBbEiwA5XlVVohwDBshFd8kLKyHdY_RMybSygprgDLE38cSSfpJIpYvXW8AbKKV0hoCR9UQAvD_BwE
2. https://arxiv.org/abs/2007.15367
3. https://www.smithsonianmag.com/science-nature/what-best-strategy-deploy-covid-19-vaccine-180976331/
4. https://www.nature.com/articles/d41586-020-03441-8
5. https://www.sciencenews.org/article/covid-19-coronavirus-vaccines-questions-social-distance-mask-transmission
6. https://www.who.int/news-room/q-a-detail/coronavirus-disease-(covid-19)-vaccines?adgroupsurvey={adgroupsurvey}&gclid=CjwKCAiA25v_BRBNEiwAZb4-ZV1w9RH6pt1EmFDO-W2j2lOc_QC0QVmk4hbHRkfRjtjr-6i26d2iYxoCOocQAvD_BwE
7. https://www.sciencenews.org/article/coronavirus-covid-19-pfizer-vaccine-may-reduce-transmission