مقدمه

اتانول، ایزوپروپیل و متانول سه نوع الکل متداول و در دسترس هستند. اتانول و ایزوپروپیل کاربرد فراوانی در تولید مواد ضدعفونی کننده داشته و از طریق حل کردن چربی ها و پروتئین ها، قادرند باکتری ها و ویروس ها را از بین ببرند. حال این سؤال مطرح می شود که الکل صنعتی چیست و آیا برای ضد عفونی کردن دست ها و سطوح، می توان علاوه بر الکل طبی، از الکل صنعتی نیز استفاده کرد؟

شواهد موجود در زمینه پاسخ به سوال 

 الکل طبی در حقیقت همان اتانول با خلوص 96 درصد  و حاوی 4 درصد آب است. با اینکه الکل صنعتی هم نوعی اتانول است، اما خلوص بسیار پایین تری دارد. برای ایجاد تمایز بین الکل طبی و صنعتی، کارخانجات تولید کننده الکل، بنا به دلایلی و به منظور جلوگیری از سوء‌استفاده از آن، به اتانول‌های با میزان خلوص پایین تر، موادی نظیر رنگ‌های قرمز و زرد، تلخ‌کننده‌ها و حتی متانول، که الکلی سمی و مضر است، اضافه می‌ کنند و از آن به عنوان الکل صنعتی یاد می‌شود. 
الکل 70 درصد و فرآورده‌هایی نظیر ژل‌ها و محلول‌های ضدعفونی که حاوی این مقدار اتانول باشند، برای ضدعفونی کردن دست‌ها و سطوح مختلف، اثربخشی لازم را دارند. در دمای 30 درجه سانتی گراد، اتانول 70 درصد قادر است در مــدت 2 دقیقــه باکتری ها را از بین ببرد. در مقایسه با الکل طبی، گرچه الکل صنعتی ممکن است از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر باشد، اما از آنجا که ترکیبات الکل صنعتی مشخص نبوده و ممکن است حاوی مقداری متانول باشد، لذا استفاده از آن برای ضدعفونی سطوح و دست ها با مخاطرات فراوانی همراه خواهد بود؛ به عنوان مثال این ترکیبات مضر ممکن است جذب پوست شوند و اختلال در بینایی ایجاد کنند و یا تحریکات پوستی شدیدی را به دنبال داشته باشند و علاوه بر اینها الکل های صنعتی، اثر ضدعفونی چندانی نیز ندارند. 

نتیجه‌گیری

بر مبنای شواهد علمی موجود توصیه می‌شود که به منظور ضدعفونی کردن دست ها و سطوح، به هیچ عنوان از الکل صنعتی، مواد ضدعفونی کننده فاقد مجوز ساخت و بدون امکان پیگیری، استفاده نشود. در صورت عدم دسترسی به الکل 70 درصد و فرآورده‌هایی نظیر ژل‌ها و محلول‌های ضدعفونی استاندارد، استفاده از محلول های سفید کننده خانگی نظیر وایتکس (محلول هیپوکلریت سدیم، حداقل حاوی 5 درصد کلر فعال) که کارایی خوبی برای حذف ویروس‌ها از خود نشان داده است، به عنوان جایگزین پیشنهاد می شود. با این وجود مد نظر داشته باشید که غلظت محلول وایتکس (هیپوکلریت سدیم) مورد استفاده باید در محدوده یک درصد باشد. 

منابع

1. Gelling, Cristy (13 June 2012). "Which Type of Ethanol Should I Use? - Bitesize Bio". Bitesize Bio. Science Squared. Retrieved 13 April 2016.
2. Helmenstine, Anne Marie (23 March 2018). "What Is Denatured Alcohol? Composition, Examples, and Effects". Thought Co. Retrieved 11 March 2017.
3. https://javabkoo.com/question/5b61c9dbd6a62c29c5ed19f5
4. https://www.cleveland.com/news/2020/03/homemade-hand-sanitizer-to-battle
5. https://www.chemicals.co.uk/blog/isopropyl-alcohol-vs-denatured-alcohol