موسسه ملی تحقیقات سلامت

موسسه ملی تحقیقات سلامت

دانشگاه علوم پزشکی تهران

26 تیر 1403 سه شنبه

مطالعه شاخص‌های سلامت و جمعیت (Demographic and Health Survey: DHS) و پیمایش‌های خوشه‌ای شاخص‌های چندگانه (Multiple Indicator Cluster Survey: MICS) از جمله پیمایش‌های رایجی هستند که به‌صورت مقطعی و در راستای دستیابی به اهداف جهانی در حوزه سلامت به‌طور گسترده در سطح بین‌المللی استفاده می‌شوند. این پیمایش‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات جمعیت‌شناسی، اجتماعی، اقتصادی و سلامتی طراحی شده‌اند و به‌عنوان ابزاری استاندارد برای نظارت بر پیشرفت در جهت دستیابی به اهداف سلامتی استفاده می‌شوند. این مطالعات در طی سالهای اخیر در ایران به‌صورت جداگانه یا در ترکیب با هم انجام شده‌اند. در سال 1379، این پیمایش به شکل DHS و در دو دوره بعد (1389 و 1394)، به شکل ترکیبی از این دو مطالعه و با نام IrMIDHS انجام شده‌اند.

 

پیمایش شاخص های سلامت و جمعیت در جمهوری اسلامی ایران 1389

اطلاعات پیمایش

این مطالعه در 6 شهریور 1389 به تصویب شورای سیاست‌گذاری و شورای معاونان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسید و جهت اجرا ابلاغ شد. به دنبال آن تفاهم‌نامه دیگری میان معاونت بهداشت و مؤسسه ملی تحقیقات سلامت در مهر 1389 امضا شد و مطالعات پایلوت میدانی در مهر 1389 در سه شهرستان تفت (استان یزد)، اسلام‌شهر (استان تهران) و گرگان (استان گلستان) با حجم نمونه 300 خانوار (100 خانوار در هر استان) اجرا شد و کلیه ابزارها و فرآیندهای پیمایش، مورد آزمایش قرار گرفتند. فاز جمع‌آوری داده‌های اصلی مطالعه در آذر و دی‌ماه 1389 توسط یک گروه تحقیقاتی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در تمامی استان‌های کشور به انجام رسید. این پیمایش هم‌زمان با اجرای پیمایش‌‌های MICS4 و DHS6 صورت گرفت. به‌منظور هماهنگی بین‌المللی و قابل مقایسه بودن با نتایج مطالعه در سطح بین‌المللی، تلاش شد تا چارچوب مطالعه با ابزار و روش‌های پیمایش‌های اشاره‌شده هماهنگی داشته باشد و پس از ترجمه و بومی‌سازی، شاخص‌های مرتبطی که در کشورمان دارای اولویت هستند، در پیمایش حاضر وارد شدند. در این مطالعه از اطلاعات سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 به‌عنوان چارچوب نمونه‌گیری استفاده شد. اطلاعات خوشه‌های نمونه‌گیری به تفکیک شهری و روستایی در سطح استان و شهرستان از مرکز آمار ایران کسب شد. نام شهرستان‌ها و استان‌ها بر مبنای تقسیمات کشوری سال 1385 که مبنای نمونه‌گیری مطالعه بود استفاده شد. روش آمارگیری در این طرح، نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای طبقه‌بندی‌شده تصادفی با خوشه‌های مساوی بود و هر خوشه شامل 10 خانوار تصادفی طبقه‌بندی‌شده (شهری و روستایی) بود. حجم نمونه نهائی در این مطالعه، 31350 خانوار بود که در سطح کشور به‌طور تصادفی انتخاب شدند.
 برای جمع‌آوری اطلاعات در این پیمایش از چند ابزار استفاده شد: پرسش‌نامه خانوار، پرسش‌نامه زنان 54-15 سال و پرسش‌نامه کودکان زیر 5 سال.
بخش‌های مختلف پرسشنامه خانوار عبارت‌اند از: اطلاعات خانوار، فهرست اعضای خانوار، بیمه و اشتغال، تحصیلات، آب و بهداشت محیط، مرگ‌ومیر خانوار، حادثه و معلولیت، آمادگی مواجه با مخاطرات، کار کودک، تربیت کودک، مالاریا، پشه‌بند آغشته به حشره‌کش و مشخصات خانوار.
بخش‌های مختلف پرسشنامه زنان 54-15 سال عبارت‌اند از: اطلاعات زن، مشخصات زن، دسترسی به رسانه‌های گروهی و فناوری اطلاعات، ازدواج یا زندگی مشترک، مرگ‌ومیر کودک، تاریخچه باروری، پیشگیری از بارداری، نیاز برآورده نشده، تمایل به بارداری در آخرین تولد، بهداشت مادر و کودک، نظام سلامت، علائم بیماری، استعمال دخانیات، رضایت از زندگی و بیماری‌های مزمن.
بخش‌های مختلف پرسشنامه کودکان زیر 5 سال عبارت‌اند از: اطلاعات کودکان کمتر از 5 سال، ثبت تولد، سن کودک، تکامل سال‌های اولیه کودکی، تغذیه با شیر مادر، مصرف تنقلات، مراقبت در زمان بیماری، ایمن‌سازی و مالاریا.
 

پرسشنامه ها

متادیتا

متادیتا توضیح کامل پرسشنامه مطالعه و متغیرهای درج شده در داده ها می باشد.

نمونه داده های خام

برای دریافت نمونه داده های خام اینجا کلیک نمایید.

راهنماها

 

اسلایدهای آموزشی

مکاتبات

گزارش ها

 

کلمات کلیدی
مونا ابراهیم زاده
تهیه کننده:

مونا ابراهیم زاده